Dwa światy

          W życiu chodzi o coś więcej , niż zwiększanie jego tempa

                                                                                         Gandhi
 

Brakuje mi czasu dla bloga, a i trochę szkoda przesiadywać przy komputerze, kiedy po bałkańskiej fascynacji w strugach ulewnego deszczu, ojczyzna miła przywitała mnie:
ciepłem, gorącym słońcem i bezchmurnym niebem.
Moje zauroczenie Bałkanami trwa.
Fascynuje przyroda, a przede wszystkim różnorodność kulturowa, religijna i etniczna.
W mało znanych miasteczkach z ciekawostkami przyrodniczo-geologicznymi czas płynął wolno. Tylko pogoda nie dopisała - wody opadowe zalały miejscowość, w której nocowaliśmy......
Padało, a właściwie lało w Chorwacji, Bośni, Czarnogórze, Albanii  i na Węgrzech....

 

 

Czego on pilnuje ?

 

Opuszczone całe wioski, porzucone nowo wybudowane, piękne domy w rozległej Livnieńskiej Dolinie przy granicy z Chorwacją, jak i zniszczone, pozbawione dachów domy w Chorwacji, przy granicy z BIH przerażały i napawały grozą..
Właściciele zmienili miejsce zamieszkania.... , niektórzy może nawet ..zginęli.....
Przygnębiająca...  pustka.....,  przypomina polską tragedię,  sprzed wielu lat....

W październiku 1951 roku  dokonano korekty granic:
ZSRR odstąpił Polsce fragment ówczesnego obwodu drohobyckiego; obecnie jest to miasto Ustrzyki Dolne oraz wsie: Czarna, Lutowiska, Krościenko, Bandrów Narodowy, Bystre, Liskowate, wraz z  okolicznymi terenami.

Na tym obszarze znalazła się również Równia.

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Równi. ( klik ) Obecnie kościół.



 Dzikie to tereny, pełne zwierzyny łownej, czasem można spotkać nawet niedźwiedzia.



Rozległe polja, niczym w Bośni.

Opuszczone miejsca kultu..

Bystre

Ratujmy cerkiew w Bystrem (klik).

Podobnie, jak tam hoduje się owce.

Prawdopodobnie powodem wymiany były złoża węgla kamiennego na Sokalszczyźnie i połączenie kolejowe Rawa Ruska-Sokal, za co Polsce przekazano tereny o ubogich glebach i z wyeksploatowanymi złożami ropy.

W latach 1945-1951 Smolnik znajdował się na obszarze ZSRR.
Smolnik w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska jest jednym z najstarszych ośrodków górnictwa naftowego na świecie. Kopalnie ropy naftowej istniały tu przed 1884.

Po II wojnie światowej wieś  zniszczono, a mieszkańców wysiedlono.

 

 Cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku – dawna greckokatolicka cerkiew w Smolniku.

Od 1974 kościół rzymskokatolicki  ( klik )



                       Wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2013 roku.

 

Obecna osada powstała po 1956 roku.

 Ze strony polskiej jednym z argumentów był prawdopodobnie zamiar dokończenia, rozpoczętej przed II wojną światową budowy obiektów zespołu elektrowni Myczkowce-Solina na rzece San, rozdzielonych powojenną granicą polsko-radziecką, co uniemożliwiało po wojnie kontynuację tego przedsięwzięcia przez Polskę.

 

Polska odstąpiła ZSRR fragment województwa lubelskiego z miejscowościami Bełz,Uhnów, Krystynopol, Waręż, Chorobrów oraz lewobrzeżną część Sokala – Żwirkę wraz z linią kolejową Rawa Ruska – Krystynopol. Obecnie miasta te znajdują się na terenie rejonu sokalskiego w obwodzie lwowskim.

Ponieważ polecane przeze mnie strony często tracą aktualność lub znikają, pozwolę sobie zacytować - Polskę Niezwykłą.pl:
"...Zgodnie z linią ustaloną sowiecko-polskiej komisji delimitacyjnej z 1951 r., w odległości kilku kilometrów od Ustrzyk Dolnych przebiega dzisiejsza granica Polski. Do 1951 r. było jednak inaczej - obszar pomiędzy wsią Liskowate a Dwernikiem należał do ZSRR.
Z inicjatywy ZSRR 15 lutego 1951 r. zawarto umowę, na podstawie której dokonano wymiany terytoriów przygranicznych. W zamian za położone w Bieszczadach okolice Ustrzyk Dolnych strona polska odstąpiła Ukraińskiej SRR obszar tzw. kolana Bugu. Wydawało się wówczas niepojęte, że Moskwa w zamian za bieszczadzkie lasy i szyby naftowe z kończącymi się zasobami wspaniałomyślnie zrezygnowała z ekwiwalentu pieniężnego za poniesione przy wymianie straty! Zadowolono się kilkoma miastami, pokaźnym obszarem czarnoziemów i odkrytymi jeszcze przed II wojną światową przez profesora Uniwersytetu Lwowskiego, Jana Samsonowicza, obfitymi złożami węgla kamiennego. Ukraińska SRR odzyskała ponadto odcinki linii kolejowych pozwalające na nieskrępowany ruch pociągów na trasach Rawa Ruska - Sokal i Włodzimierz Wołyński - Sokal - Żółkiew. W krótkim czasie okazało się, że głównym powodem tej "wymiany" był węgiel kamienny. W Krystynopolu przemianowanym na Czerwonohrad szybko wybudowano kopalnię, w której wydobywa się kilkanaście milionów ton węgla rocznie (z tej samej formacji geologicznej co węgiel pozyskiwany w Bogdance w Zagłębiu Lubelskim).
Zgodnie z umową z 15 lutego 1951 r. wymianie nie podlegał majątek nieruchomy.
Po obu stronach granicy została wysiedlona ludność z własnym dobytkiem.
Dla wielu Polaków był to osobisty dramat, gdyż mnóstwo rodzin zdołało już, w pięć lat po wojnie, zagospodarować się na nowo. Musieli zostawić wyremontowane domy, by przenieść się w dzikie i zacofane bieszczadzkie strony. W Krystynopolu, Bełzie, Uhnowie oraz innych miejscowościach w maju 1951 r. ogłaszano, że wszyscy mieszkańcy najpóźniej do listopada muszą opuścić swoje zagrody. Świadkowie tamtych dni pamiętają, przyjeżdżające na główne place ciężarówki, z których przez megafony informowano o planowanym przesiedleniu, a następnie wśród zebranych rozdawano butelki wódki - środek uśmierzający wszelkie niepokoje..."

Oto fragment oryginalnego tekstu umowy o zamianie granic: 

 

..." Ze swej strony Rzeczpospolita Polska odstępuje, w drodze wzajemnej
zamiany, Związkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich odcinek
terytorium państwowego w województwie lubelskim o ogólnej
powierzchni 480 kilometrów kwadratowych,

 

Początkowym punktem linii granicy państwowej na odcinku terytorium
odstępowanego przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Rzeczypospolitej Polskiej w drodze zamiany jest punkt, położony na
polsko-radzieckiej granicy państwowej na rzece San w przybliżeniu
3,9 km (w linii prostej) na północny-wschód od ujścia rzeki Wołosaty
do rzeki San i w przybliżeniu 0,5 km na południe od kościoła w
miejscowości Żurawin. Od tego miejsca linia granicy przechodzi z
początku na północ, a potem w kierunku północno-zachodnim,
zostawiając po stronie ZSRR miejscowości Żurawin, Chaszczów,
Grąziowa, Nanowa i Łopusznica, a po stronie Polski - Lutowiska,
Michniowiec, Bystre, Bandrów-Kolonia, Krościenko i Liskowate i łączy
się z polsko-radziecką granicą państwową w punkcie, położonym w
przybliżeniu 3,8 km na wschód od kościoła miejscowości Jureczkowa i
6,7 km na północny-zachód od kościoła miejscowości Łopusznica."...

Grąziowa to właśnie ta wioska o której już kiedyś pisałam.

Z Michniowca,

ze wzgórza przed kościołem dostrzegamy górę 

  - to Magura Łomniańska, najwyższy szczyt Gór Sanocko- Turczańskich.
 U jej podnóża leży właśnie Grąziowa ( klik )

Przez Magurę ( 1022 m.n.p.m.) biegnie granica z Ukrainą. Można dojść na nią od wsi Michniowiec - 2- 3 km, teoretycznie przekraczając granicę państwową. Od strony ukraińskiej jest to długa podróż na koniec świata. Dojazd do Grąziowej obecnie Hrozewo jest trudny, ze względu na bardzo zły stan dróg. 

Na szczycie znajduje się pomnik, poświęcony poległym w 1944 roku żołnierzom radzieckim.

Stąd wojska radzieckie atakowały, broniących się w dolinie Niemców i Węgrów.

Na szczęście do kolejnej korekty granic w 1952 roku nie doszło- zmarł Stalin. Tym razem Polska miała utracić na rzecz ZSRR  miasto Hrubieszów.


Pozostawiam Was w atmosferze jesiennej, wrześniowej melancholii - kiedy lato ustępuje jesieni. Dzisiaj chłodno i deszczowo...

Na zakończenie piosenka ( klik ) Magdy Umer do słów Agnieszki Osieckiej - Miasteczko Bełz


Pozdrawiam wszystkich odwiedzających serdecznie, a szczególnie mieszkańców Hrubieszowa...
Do Bałkańskiej wyprawy jeszcze powrócę.