Gontyny

Za kilka dni Wszystkich Świętych i długi weekend.

 Podczas wędrówek w Beskidach miałam okazję odwiedzać cmentarze z okresu I szej wojny światowej.

Jeszcze w czasie trwania wojny, z inicjatywy i na koszt władz austriackich, zrodziła się piękna, niespotykana idea - budowy cmentarzy.
Zakładała równość wszystkich poległych po śmierci.
Ci, którzy walczyli przeciw sobie, zostali pochowani na jednym cmentarzu.
Obok siebie leżą żołnierze armii austro-węgierskiej i rosyjskiej.

W armiach : pruskiej, austro-węgierskiej i rosyjskiej walczyli również Polacy.
Wkrótce  -11 listopada- Święto Niepodległości, której odzyskanie możliwe było dzięki
I szej wojnie światowej.
Tę wojnę "wygraliśmy".

Jednym z projektantów cmentarzy był Słowak Duśan Jurković.
Na materiał do budowy wybrał nietrwałe drewno.
Cmentarze budowano na bezleśnych, odkrytych wzgórzach tak, aby widoczne były z nich kolejne cmentarze.
Każdy cmentarz jest inny, inne są krzyże , gontyny czyli drewniane wieże kryte gontem, bramy wejściowe, ogrodzenia. Nietuzinkowe są też inskrypcje na tablicach, umieszczonych na gontynach, krzyżach.

W Galicji Zachodniej zachowało się do dzisiaj prawie 400 takich cmentarzy. Powstały one wzdłuż linii frontu.
Poczatkiem klęski armii rosyjskiej była Bitwa Gorlicka.

Dzisiaj większość cmentarzy jest w bardzo złym stanie, ponieważ budowane były z nietrwałego materiału.
Chociaż minęło prawie 100 lat, znaleźli się ludzie, których porwała ta niezwykła idea, pracują na rzecz odtworzenia czy też renowacji cmentarzy.

 

Cmentarz  nr 4 - Grab 

 

 

Brama wejściowa

 

 

Na gontynie umieszczono tablicę  informacyjną

 

 

 

Rotunda

Gontyny na cmentarzu wojennym  nr. 51 

Odnowiono dwie z czterech gontyn.

 

 

 

Ożenna- cmentarz wojenny nr 3

 

Cmentarz wojenny nr. 3

 

 Ożenna - cmentarze wojenne nr 1 i 2 - mogiły zbiorowe 

 

Cmentarze nr 1 i 2 zostały niedawno odnowione. Tak wyglądały przed remontem- Wikipedia

 

 

Brama wejściowa na cmentarz wojenny nr 55 - Gładyszów

 

 

Gładyszów - cmentarz wojenny nr 55

 

 

 

Przełęcz Małastowska- cmentarz wojenny nr.60

 

 

Grób Stefana Bachledy na cmentarzu wojennym nr 60 na Przełęczy Małastowskiej

 

 

Inskrypcja na jednym, z cmentarzy brzmi:

 

Gdy broń wypadła wam z rąk, braćmi staliście się zwycięzców,

zgodnie utuliła was śmierć na tym skrawku poświęconej ziemi.

 

Pan Roman Frodyma z Jasła opisał te cmentarze i tę ideę w swoich książkach. Żałuje, że jest tak małe zainteresowanie jego pracą i zaprasza do współpracy ( emisja filmowa. TVP). 

 

Mnie również porwała ta niezwykła idea, a  co Wy o tym sądzicie ?

Cmentarze zostały skrupulatnie zinwentaryzowane przez Austriaków i nawet dzisiaj można dowiedzieć się , kto na nich spoczywa -o ile znano tożsamość poległych.
Niesamowity porządek i ład mają w Wiedniu.

 

 







Skrzynka na listy

 Ależ pogoda- piękna- słonecznie i cieplutko niczym na południu Europy..

 Echo mojej podróży słychać jeszcze to tu - to tam.........

 Dzwoni telefon.

 Po drugiej stronie słuchawki słychać płacz...........

- Dziękuję Ci. Dostałam Twoją kartkę z Bośni.

Znowu płacz......  i cisza po drugiej stronie......................................................

-Gdziekolwiek pojedziesz chcę dostawać od Ciebie  takie kartki- zawsze- gdziekolwiek będziesz.

Wiesz, ciągnęło mnie dzisiaj do skrzynki na listy. Dostaję tylko zaproszenia na pokazy różnych produktów i to wszystko. Po co mi to ?

- Tak, irytujące są namolne telefony z zaproszeniami na tego typu spotkania ?

 

Ogarnia mnie  wzruszenie.Wiem jak bardzo jest samotna.

Pomyślałam, że komu jak komu, ale Jej- kartka wysłana z wycieczki- może sprawić przyjemność.

Taki drobiazg, lekceważony przez innych - przeżytek, przynależny poprzednim wiekom- sprawił radość samotnej, starszej kobiecie.

Jest sama-  pochowała już wszystkich. 

 

- Mój Grubasek Kochany, jutro miałaby urodziny.

- Tak, pamiętam- skończyłaby 54 lata, a pojutrze miałaby imieniny.

- Ile lat by miała.?

- 54 lata

- Tak , 54.

 

Kochała ludzi, zwierzęta i drzewa- zwłaszcza brzozy, które widziała z okien swojego  mieszkania.

Rozpaczała, kiedy zostały wycięte podczas jej pobytu w szpitalu- komuś przeszkadzały.

.................................................................................................................................................................

 

Do Wszystkich Świętych zostało jeszcze trochę czasu.

Szukam przeróżnych materiałów na wiązanki i wieńce. Nie lubię sztucznych kwiatów - koszmarny, choć wygodny wynalazek, trafiający na wysypiska.



 

 

Jarząb mączny - owoce.

 

 

Piórkówka o ciemnych kłosach, obok niej inna odmiana, kwitnąca od czerwca

Można i je wykorzystać.

 

Owocostany powojnika botanicznego

 

 

Czerwone owoce irgi i żółto- czerwone dławisza.

Zebraliśmy materiał na wieniec i przystępujemy do pracy

w podgrupach

 

 

Mógł być ładniejszy, ale szkoda było jodły, która rośnie w ogrodzie.

Za mało ciekawych materiałów. Nie postarałam się o nie wcześniej. Trudno zrobić coś - z niczego.

W tym roku się poprawię. Postaram się też wypleść chochoła ze słomy

 

 

Ciekawe do czego służył ten chochoł ze skansenu ?

Może do straszenia dzieci ? 



 .................................................................................................................................................................

 

Powoli kończy się praca w ogrodzie, ale nadal jest pięknie i jest co podziwiać.

 

 

Jeszcze pracujemy

 

 

Kwitniemy, choć czas zamykać ogród

 

 

Ja  kończę - tojad

 

 

I my kończymy- anemony jesienne

 

 

 

 

Nawet do lasu jechać nie trzeba, żeby znaleźć pod sosną maślaki, a ktoś pisał, że nie ma grzybów . Tu podgryzł ślimak, tam podgryzł.

Darz grzyb!

Kwanty energii

Odpoczęłam już po trudach podróży i górskiej wspinaczki- bardzo wyczerpującej- i dopiero teraz mogę cieszyć się  wyprawą do BiH.
Patrzę na zdjęcia   i odżywają wspomnienia. Zatrzymałam piękno miejsc, które niedawno odwiedziłam.
Pora wracać do codzienności- żal, ale praca czeka.
Podróż to taki deser, podwieczorek- to łakocie za którymi przepadamy, to wyjątkowy czas.
Ciężko  się przestawić.

Nadeszła jesień  -pora  przygotować ogród przed zimą.
Jeszcze niedawno kwitły bajecznie  kolorowe:

 

wysokie rozchodniki

 

 

i dzielżany

 

 

w odmianach.

 Już niestety przekwitły.

 

 

Dzisiaj pięknie się prezentują, powtarzające kwitnienie ostróżki, które

 

 

obok traw:  piórkówek, trzęślicy

 

 

i miskantów różnych odmian

 

 

 

symbolizują  pożegnanie lata.

 

Mam teraz sporo pracy i złe samopoczucie.

Byłam u znanej Pani Doktor, o której już wcześniej pisałam.

Czas podróży do miejscowości, w której przyjmuje- nie przekroczył normy, ale dojazd do gabinetu to była już wieczność- wypadek ze skutkiem śmiertelnym- ulotne ludzkie życie.......

 

Mam nadzieję, że Pani Doktor pomoże- zdiagnozuje moją przypadłość. Jest  lekarzem o niekonwekcjonalnych metodach leczenia, lecz skutecznych. Polecili mi Ją znajomi i nieznajomi, którym pomogła, a jednemu z nich uratowała życie.

Mając taką nadzieję prowadzę rejestr, który mi zleciła podczas bardzo długiego wywiadu. Zobaczymy co będzie? Był to ciekawie spędzony czas.

Tak, tak - wizyta u lekarza może być bardzo ciekawa.

Polaryzacja wody. Dotlenianie.

Polaryzatory torsyjne ? Magia. czary ? Fizyka kwantowa ? Nie znam się na fizyce kwantowej- to już wyższy stopień wtajemniczenia.

Polaryzatory mają wzmacniać system odpornościowy , łagodzić bóle stawów i poprawiać krążenie w kończynach  itd. Spróbować można.

Nie zastępują leczenia konwencjonalnego, ale skutecznie pomagają również w : astmie, reumatyźmie, cukrzycy II i nadcisnieniu tetniczym - Działanie.

 

Moja kończyna jest w kiepskiej formie i stale będą z nią  kłopoty, stąd nieustanna rehabilitacja, aż do całkowitego usunięcia bólu.

Tak teraz wyglądają moje dni...............

Proza...................................., ale z kwantami.

 

 

 

 

 

 

Góry BiH

 Za dużo było i jest stresu, i bezsilności w moim życiu. Myślę, że na pewnym etapie pokazałam, że potrafię, mogę prawie wszystko- wystarczy tylko przyłożyć rekę.
Do tego dodać przytłaczającą rzeczywistość i wyłania się pełny obraz.

Trzeba sobie jakoś radzić z wyniszczającym stresem.
Najłatwiej, choć przez moment pobyć w innym świecie, odreagować, zobaczyć jak żyją inni ludzie, poszukać nowego piękna, które ukoi nerwy.
Od czasu do czasu wyjeżdżam więc gdzieś dalej, chociaż bardzo lubię też rodzime klimaty.
Spacery w plenerze sprawiają mi ogromną przyjemność, leczą.
Chciałabym, żeby ktoś na chwilę zdjął ze mnie ciężar decydowania i zmagania się z codziennością. Za dużo jak dla jednej kobiety, o częściowej niepełnosprawności .
Potrzebuję wyciszenia i intymności.

Przed wyjazdem ciągle słyszałam głośne : cyk, cyk , cyk, cyk, cyk.
 O co chodzi? Co tak donośnie cyka ?
Zaglądnęłam tutaj i cykanie stało się jeszcze bardziej odczuwalne.
Już wszystko rozumiem- to cykoria i to na dodatek- podróżnik.
Góry Dynarskie to najbardziej zaminowane góry w Europie. Samodzielnych wypadów nie polecam.

                   Okolice Sarajewa sa niedostępne, trzeba wiedzieć jak się poruszać.

 

Lasy i pasma górskie u podnóża Bjelaśnicy są zaminowane.

Stąd ostrzeliwano Sarajewo, widoczne za zalesionymi wzgórzami.

 

 

Zniszczony budynek sędziowski

Na Bjelaśnicy odbywały się męskie konkurencje alpejskie podczas XIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Sarajewie, w 1984 roku.

 

 

 

Logo Igrzysk 

 Widoczne ślady po pociskach

 

Start konkurencji zjazdowych . 

 

 

Jesień w górach

 

 

Kwitnące dziewięćsiły

 

 

 

Zagubione wśród gór wioski pasterskie

 

 

 

U źródełka.

 

 

Urzekające kaniony rzek.

 

 

 

Kaniony rzek i wijące się pomiędzy górami, górskie drogi

W oddali Treskavica- kolejne zaminowane pasmo.

 

 

Przedziwne rośliny, porastające piargi.

 

 

 

 Owce, wtopione w krajobraz.

 

 

Skalne doliny.

 

 

Opuszczamy okolice Sarajewa, kierując się  się na południowy wschód, dojeżdżamy do Parku Narodowego Sutjeska - do Tientiste.

 

Las pierwotny i wodospad Skakavec

Pomimo zawrotów głowy, chorej i  słabej ręki  udało się pokonać zabezpieczenia w postaci stalowych lin i Maglić - najwyższy szczyt BiH w Górach Dynarskich został zdobyty- 2386 m.n.p.m.

 

W drodze na Maglić

 

 

 

Tam byłam- Maglić- i winko musujące piłam

 

W dole widoczne jeziorko- tam zejdziemy

 

 

Jezioro Trnovaćko- to już terytorium Czarnogóry. Jego głębokość 9 m.

 

Było super, pięknie i .......................ach.......................................... -tylko westchnąć.

 

Czy pamiętacie maskotkę Igrzysk w Sarajewie- wilczka ?